Samsun Çağdaş Haber

Ayvacık ve Terme Ziraat Odası Başkanlarından Santral için hayati açıklama 

Kıymetli dostlar, Çarşamba ovasının üzerinde oynanan oyunlar devam ederken bilimsel veriler göz ardı edilmektedir. 2017 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı olarak görev yapan Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK “HAVA KİRLİLİĞİNİ ARTIRAN SICAKLIK İNVERSİYON” adlı bir araştırma yayımlamıştır. 

Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK hocamızın bu çalışmasında, şehirlerde hava kirliliğinin artmasına neden olan inversiyon türleri, oluşumları ve etkileri detaylı olarak anlatılmıştır. Ayrıca inversiyon olayının yaşandığı bazı şehirlerde hava kirliliğinden dolayı ölüm olayı üzerinde durulmuştur.

Yayında tıpkı Tekkeköy ilçesi ve Çarşamba ovasında yaşananlar tarif edilmektedir. Araştırmasında Mustafa Hoca üç inversiyon türünden bahsederken tarihsel örnekler de vermektedir. Örneğin;

“Radyasyon inversiyonu sonbahar ve ilkbahar aylarında sık aralıklarla olmakla birlikte kış ve yaz aylarında da meydana gelir. Radyasyon inversiyonu genellikle gece saatlerinde başlar ve sabah saatlerinde etkisini devam ettirir. İnversiyon, hava kirliliğinin yoğun olduğu şehirlerde daha uzun süre devam edebilir.

Londra’da 1952 yılında gerçekleşen ve binlerce kişinin ölümüne neden olan inversiyon, radyasyon inversiyonudur. Yer seviyesinde ciddi sis oluşmuştur. Yüksek basınçlı, sakin havada bacadan atılan kirleticiler sis tabakası içinde tutulmuş ve birikmiştir. 5 gün gibi kısa sürede binlerce insan ve hayvan hayatını kaybetmiştir” demektedir. 

Aynı şekilde adveksiyon inversiyonunu tarif ederken gözünüzün önüne Çarşamba ovası gelir. Hemen güneyinde yükselen tepeler ve dağlar ile denize açık ovamızda bu tehlike vardır ve Tekkeköyü, Eğerciliyi de etkilemektedir. “Yüksek basınçlı günlerde, sakin ve açık atmosferik şartlarda, sıcak deniz, göl veya okyanus esintileri, karaya ulaşmadan önce soğuk hava akımları üzerinden geçtiği sahillerde (şehirlerde) adveksiyon inversiyonu gerçekleşir. Bu durumda yer seviyesindeki soğuk hava tabakası üzerine sıcak hava tabakası yerleşir. Kararlı (stabil) tabaka olarak adlandırılan inversiyon tabakası bir kapak gibi hareket ederek tabaka altında bacadan veya egzozdan atılan kirleticilerin tutulmasına ve birikmesine neden olur.”

Kış aylarında inversiyonlu günlerde ısıtma sistemlerinin baca çekişlerinde ciddi düşüşler olur. Bu ise yakma sisteminde eksik yanmaya ve soba zehirlenmelerine neden olur. Eksik yanma sonucu daha fazla zehirli ve zararlı kirletici bacadan atmosfere atılır. Bu durumda hava kirliliği daha fazla artar. Dolayısıyla inversiyon olayının yoğun olduğu şehirlerde ısınmada özellikle katı yakıt (kömür, odun gibi) kullanımı ya azaltılmalı veya yasaklanmalıdır. Diğer taraftan inversiyonun zaman zaman olduğu şehirlerde ise ısıtma sistemlerinde yakma saatleri inversiyonun bitiş saatine göre düzenlenmelidir.

Akciğer veya kalp rahatsızlığı olan insanlar, inversiyonlu ve hava kirliliğinin yüksek olduğu saatlerde açık alanlarda egzersiz yapmaktan kaçınmalıdırlar. Yetkili idareler kamuoyunu bu konuda uyarmalıdır.

Hava kirliliği, özellikle inversiyon uzun sürdüğü zaman, hastalanmalara hatta erken ölümlere neden olmaktadır. Hava kirliliğinden en fazla etkilenen kesim yaşlılar, çocuklar ve ana rahmindeki bebeklerdir.

Meteoroloji işleri genel müdürlüğünün internet sitesinde her gün inversiyon risk haritası verilmektedir. Çarşamba ve Tekkeköy için özellikle her sabah saat 03 ile 09 arasında orta ve bazen yükse risk değerleri verilirken kirliliğin başını alıp gittiği bu ovada karbondioksit canavarı bir tesise izin verenler bunun hesabını neden yapmazlar, şirketin raporlarında neden bu hesaplara ve inversiyon tehlikesine dikkat çekilmez? 

Bilirkişi kardeşlerimizin ve ovada yaşayan hemşerilerimizin dikkatine sunarız. Hakim rüzgar yönü ve Tekkeköyde kurulu bulunan diğer azot, bakır ve iki doğalgaz çevrim santralinin bu tesisle birlikte çalışması durumu neden hiç incelenmemektedir? 

Ayrıca santralin 300m-600m-1000m yakınında bulunan hayvan çiftliklerinde 5000 adet süt ve besi hayvanı yetiştirilmektedir. Bilirkişi heyetimizin içinde mutlaka konunun uzmanı ziraat fakültelerimizden geviş getiren hayvanların davranışları, geviş getiren hayvanların çevreyle ilişkileri ve performansları , desimal kriterleri için mutlaka bir uzman görüşü olmalıydı. Çiftlik sahipleri ile birlikte veterinerlerimiz ile yapmış olduğumuz gözlemler neticesinde hayvanların santralden sonra yeme, içme ve süt veriminde büyük oranda düşüşler gözlemlenmiştir. Ancak yapılan inceleme de santralin çalışmadığı anda inceleme yapıldığı gibi besi çiftlikleri ile alakalı da herhangi bir uzman görüşü bulunmaması bir eksiklik olup konuyu 3. İdare mahkemesine de taşıyacağımızı kamuoyuyla saygılarımızla paylaşıyoruz.